Εντατικοί έλεγχοι ανέδειξαν πρόστιμα και ασάφειες. Οδηγίες για συμβάσεις, vouchers 5Α, συνεργασίες με ξενοδοχεία και νομική συμμόρφωση έναντι τροχαίας προστίμων.

Φέτος το καλοκαίρι, όπως και κάθε χρόνο, διενεργήθηκαν σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς, και ιδίως στην Αθήνα και τα δημοφιλή τουριστικά νησιά, εντατικοί έλεγχοι της Τροχαίας και της Ο.Ε.Π.Τ.Α. σε επιχειρήσεις εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, οι οποίοι οδήγησαν (δικαίως ή αδίκως) στη βεβαίωση δεκάδων παραβάσεων και στην επιβολή σε βάρος τους ιδιαιτέρως υψηλών διοικητικών προστίμων.
Πολλά από τα πρόστιμα αυτά επιβλήθηκαν άδικα, ιδίως στο νησί της Κω, διαταράσσοντας την ομαλή εξυπηρέτηση των χιλιάδων τουριστών του νησιού και προκαλώντας ακόμα και τις σφοδρές αντιδράσεις των τοπικών Αρχών. Ένα σημαντικό μέρος, όμως, των καταλογισθέντων παραβάσεων οφείλεται σε λάθη και παραλείψεις των ίδιων των επιχειρήσεων εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό και, ως εκ τούτου, τα συγκεκριμένα πρόστιμα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ας δούμε, λοιπόν, με ποιους τρόπους και ποια μέσα μπορεί να προστατευθεί νομικά μία επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό απέναντι στους ελέγχους και τα πρόστιμα της Τροχαίας.
1. Καλή γνώση του νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό. Αποτελεί τη σημαντικότερη προϋπόθεση για τη νομότυπη λειτουργία μίας επιχείρησης εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό. Ο νομικός σύμβουλος της επιχείρησης μπορεί να της παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη νόμιμη λειτουργία της, συντάσσοντας, ενδεχομένως, και αναλυτικές οδηγίες – εγχειρίδια για τη νομότυπη παροχή μεταφορικών υπηρεσιών με Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα με οδηγό μέσω προκρατήσεως (περίπτωση 1), τη νομότυπη μεταφορά (transfer) πελατών τουριστικού γραφείου με Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα με οδηγό στο πλαίσιο οργανωμένου ταξιδιού / τουριστικού πακέτου (περίπτωση 5Α) και τη νομότυπη εκτέλεση προγραμμάτων εκδρομών και περιηγήσεων από τουριστικό γραφείο, με ιδιόκτητα ή μισθωμένα Ε.Ι.Χ. οχήματα με οδηγό, σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο.
2. Νομικά σωστή έγγραφη σύμβαση μίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου με οδηγό, με μισθωτή φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Είναι το βασικότερο έγγραφο που θα πρέπει να διαθέτει η επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα υποχρεωτικά πεδία που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Η έλλειψη αυτής της σύμβασης, η ελλιπής σύμβαση ή η πλημμελής συμπλήρωσή της (ακόμα και αν λείπει έστω και ένα απαιτούμενο υποχρεωτικό στοιχείο), οδηγεί στην επιβολή προστίμου ύψους 350€ και στην αφαίρεση των πινακίδων κυκλοφορίας του οχήματος για 10 ημέρες. Ενώ, σχεδόν σε κάθε περίπτωση ελέγχου, τα όργανα της Τροχαίας επιβάλλουν παράλληλα και πρόστιμο ύψους 3.000€ στον οδηγό και στην επιχείρηση, λόγω «υποκλοπής» μεταφορικού έργου (συνολικά 6.350€). Μία νομικά σωστή και πλήρης έγγραφη σύμβαση μίσθωσης, λοιπόν, αποτελεί την καλύτερη ασπίδα προστασίας απέναντι στον έλεγχο και τα πρόστιμα της Τροχαίας.
3. Νομικά σωστή διατακτική ταξιδιού (voucher) τουριστικού πακέτου της περίπτωσης 5Α. Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για τη διατακτική ταξιδιού του πακέτου 5Α. Είναι το σημαντικότερο έγγραφο που θα πρέπει να διαθέτει ένα τουριστικό γραφείο που εκτελεί τουριστικές μεταφορές με Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα με οδηγό στα πλαίσια της περίπτωσης 5Α (τουριστικό πακέτο), καθώς η νομικά σωστή σύνταξη και η ορθή συμπλήρωσή του αποδεικνύει την ύπαρξη τουριστικού πακέτου 5Α, με όλες τις ευνοϊκές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται (αδυναμία επιβολής διοικητικού προστίμου από την Τροχαία, απαγόρευση ελέγχου των μεταφερόμενων επιβατών από την Τροχαία κ.ά.). Πολλά τουριστικά γραφεία, μην γνωρίζοντας τον ακριβή τρόπο λειτουργίας και τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για τη νομότυπη χρήση του τουριστικού πακέτου 5Α, αποφεύγουν να το χρησιμοποιήσουν, παρέχοντας (χωρίς λόγο) τις υπηρεσίες τους υπό το καθεστώς των ιδιαίτερα αυστηρών προϋποθέσεων της περίπτωσης 1, της υποπαραγράφου Η2, της παραγράφου Η, του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, και όχι σύμφωνα με τις ιδιαίτερα ευνοϊκές για τα τουριστικά γραφεία προϋποθέσεις της περίπτωσης 5Α του ως άνω νόμου. Ή το χρησιμοποιούν εσφαλμένα, δηλαδή παράτυπα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με την επιβολή σε βάρος τους υψηλών διοικητικών προστίμων σε κάθε έλεγχο της Τροχαίας.
4. Καλό ιδιωτικό συμφωνητικό συνεργασίας ανάμεσα σε τουριστικό γραφείο ή επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό και σε τουριστικό γραφείο (εγχώριο ή αλλοδαπό) για την εξυπηρέτηση των πελατών του. Ένα τέτοιο συμφωνητικό δεν θα πρέπει να είναι «του περιπτέρου» ούτε και αντιγραφή ενός «αγνώστου προελεύσεως» συμφωνητικού που «κυκλοφορεί» μεταξύ των επιχειρήσεων σε μια περιοχή και το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ιδιαίτερα βλαπτικούς για την επιχείρηση όρους, τις συνέπειες των οποίων αδυνατεί να κατανοήσει χωρίς τη συνδρομή εξειδικευμένου νομικού συμβούλου. Αντιθέτως, το συμφωνητικό αυτό θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο τόσο στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε επιχείρησης όσο και στις ειδικότερες απαιτήσεις της νομοθεσίας για τις μεταφορές της περίπτωσης 1 (απλές μεταφορές / transfers), τις μεταφορές της περίπτωσης 5Α (τουριστικά πακέτα), καθώς και για την πραγματοποίηση εκδρομών και περιηγήσεων από τουριστικά γραφεία. Περιλαμβάνοντας και όλους τους ειδικούς όρους για τη διασφάλιση της προστασίας και της καλύτερης νομικής κατοχύρωσης της επιχείρησης εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, τόσο σε περίπτωση ελέγχου της Τροχαίας όσο και σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής κατά απόφασης επιβολής προστίμου σε βάρος της.
Η σύμβαση αυτή αποτελεί απαραίτητο έγγραφο εντός του οχήματος σε περίπτωση μεταφορών της περίπτωσης 1 που εκτελούνται στα πλαίσια σύμβασης μίσθωσης με μισθωτή νομικό πρόσωπο, καθώς και βασικό αποδεικτικό έγγραφο σε περίπτωση ελέγχου της Τροχαίας για τις μεταφορές που εκτελούνται στα πλαίσια της περίπτωσης 5Α. Μάλιστα, με τη νέα ΚΥΑ 134328/2025, η σύμβαση αυτή αποκτά και ένα νέο ρόλο, καθώς μπορεί να χρησιμοποιείται «αντί του αντιγράφου της έγγραφης σύμβασης μίσθωσης» Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου με οδηγό, στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω (υπό 2). Αρκεί να περιλαμβάνει όλους τους απαραίτητους ειδικούς όρους για το σκοπό αυτό, σύμφωνα με όσα ορίζει η ως άνω ΚΥΑ.
Μία καλή σύμβαση συνεργασίας, λοιπόν, μπορεί να αποτελέσει ασπίδα προστασίας απέναντι στον έλεγχο της Τροχαίας. Αντιθέτως, μία κακή σύμβαση συνεργασίας, που αποτελεί προϊόν αντιγραφής, μπορεί να αποβεί μοιραία για την επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, τόσο σε περίπτωση ελέγχου της Τροχαίας όσο και σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής κατά απόφασης επιβολής προστίμου σε βάρος της.
5. Καλό ιδιωτικό συμφωνητικό συνεργασίας ανάμεσα σε τουριστικό γραφείο ή επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό και σε Ξενοδοχείο για την εξυπηρέτηση των πελατών του. Τα ίδια ακριβώς που αναφέρθηκαν παραπάνω για τις συμβάσεις με τουριστικά γραφεία, ισχύουν και για τις συμβάσεις με Ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα. Οι συμβάσεις όμως με Ξενοδοχεία έχουν πολλές ιδιαιτερότητες και, ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να συντάσσονται ειδικά για κάθε περίπτωση, συμπεριλαμβάνοντας και όλους τους απαραίτητους νομικούς όρους για τη διασφάλιση της προστασίας τόσο της επιχείρησης εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό όσο και του Ξενοδοχείου. Τούτο, καταρχάς, για να αντιμετωπιστεί νομικά η διάταξη της περίπτωσης 5 της υποπαραγράφου Η2, της παραγράφου Η, του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, η οποία φαίνεται, σε πρώτη ανάγνωση, να προβλέπει ότι οι συμβάσεις αυτές συνάπτονται από τα ξενοδοχεία μόνο με εταιρίες και συνεταιρισμούς Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτων (ταξί) και όχι και με επιχειρήσεις εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό.
Περαιτέρω, οι συμβάσεις αυτές θα πρέπει να μπορούν να ανταποκριθούν σε διαφορετικές περιπτώσεις συνεργασίας, κάθε μία των οποίων έχει και τις δικές της νομικές προϋποθέσεις και ιδιαιτερότητες και, για το λόγο αυτό, θα πρέπει ανάμεσα στα δύο μέρη να συντάσσεται και να υπογράφεται η κατάλληλη σύμβαση συνεργασίας, η οποία θα αντιστοιχεί στο ειδικότερο περιεχόμενο της μεταξύ τους συμφωνίας, ή ακόμα και δύο ξεχωριστές συμβάσεις συνεργασίας. Έτσι, κατά βάση, οι συμβάσεις αυτές χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
α) Συμβάσεις για την περίπτωση που η μεταφορά παρέχεται δωρεάν από το Ξενοδοχείο προς τους πελάτες του και η πληρωμή της επιχείρησης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό γίνεται από το Ξενοδοχείο.
β) Συμβάσεις για την περίπτωση που το Ξενοδοχείο υποδεικνύει, έναντι προμήθειας, πελάτες προς την αντισυμβαλλόμενη επιχείρηση Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό και η πληρωμή γίνεται από τους ίδιους τους πελάτες και όχι από το Ξενοδοχείο.
Τέλος, ακόμα και στην περίπτωση που η σύμβαση καταρτίζεται από την πλευρά του Ξενοδοχείου και δίδεται προς υπογραφή στην επιχείρηση εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, και πάλι ο νομικός σύμβουλος της επιχείρησης θα πρέπει να προσθέσει, στο υπάρχον ιδιωτικό συμφωνητικό που διατίθεται από το Ξενοδοχείο, όλους τους απαραίτητους νομικούς όρους για τη διασφάλιση της επιχείρησης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό. Οι όροι αυτοί, που αφορούν μόνο στην προστασία και την καλύτερη νομική κατοχύρωση της επιχείρησης αυτής σε περίπτωση ελέγχου της Τροχαίας ή σε περίπτωση δικαστικής προσφυγής κατά απόφασης επιβολής προστίμου σε βάρος της, δεν επηρεάζουν σε τίποτα τους λοιπούς όρους συνεργασίας της επιχείρησης με το Ξενοδοχείο. Συνεπώς, η προσθήκη των όρων αυτών μπορεί εύκολα να γίνει αποδεκτή ακόμα και από τα μεγάλα Ξενοδοχεία, τα οποία συνήθως έχουν έτοιμα δικά τους ιδιωτικά συμφωνητικά συνεργασίας. Ειδικά, μάλιστα, τη στιγμή που οι όροι αυτοί προστατεύουν και το ίδιο το Ξενοδοχείο.
Όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό στην Ελλάδα είναι δαιδαλώδες, με πολλούς περιοριστικούς κανόνες για τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών, οι οποίοι καθιστούν ιδιαιτέρως δυσχερή τη νομότυπη άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να τους επιβληθούν υψηλά διοικητικά πρόστιμα σχεδόν σε κάθε έλεγχο της Τροχαίας. Ένα τέτοιο κακό κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας καθιστά αναγκαία την παροχή εξειδικευμένης νομικής συνδρομής προς τις επιχειρήσεις αυτές, προκειμένου να δημιουργηθεί μία νομική ασπίδα προστασίας τους απέναντι στους ελέγχους και τα πρόστιμα της Τροχαίας. Αποτελεί μία αναγκαία σήμερα «επένδυση» των επιχειρήσεων εκμίσθωσης Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων με οδηγό, προκειμένου να μπορέσουν να αποφύγουν την επιβολή σε βάρος τους ενός ή περισσότερων υπέρογκων (και ενίοτε και άδικων) διοικητικών προστίμων, τα οποία θα έχουν πολλαπλάσιο κόστος για την επιχείρηση.

Ο Δρ. Ιωάννης Γκιτσάκης είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω στη Θεσσαλονίκη, με ειδίκευση στις Δημόσιες Συμβάσεις και στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος Επενδύσεων και Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Source: traveldailynews.gr