Ο Marc De Vos ανέλυσε στο ACI Europe 2025 πώς οι γεωπολιτικές μεταβολές και ο οικονομικός κατακερματισμός επαναπροσδιορίζουν τις επενδύσεις, τις μεταφορές και τη στρατηγική των ευρωπαϊκών αερομεταφορών.

Οι γεωπολιτικές μεταβολές και οι ευρωπαϊκές αερομεταφορές αποτέλεσαν τον πυρήνα της ανάλυσης του Marc De Vos, συν-διευθύνοντα συμβούλου του think tank Itinera Institute, κατά την εναρκτήρια ημέρα του ACI Europe Annual Congress & General Assembly 2025 που διεξάγεται στην Αθήνα. Ο De Vos προσέφερε μια πανοραμική θεώρηση των παγκόσμιων ανακατατάξεων, επισημαίνοντας πως οι αερομεταφορές βρίσκονται σε τροχιά δομικών αλλαγών, πέρα από την κλασική έννοια της «αναταραχής».
Το τέλος της παγκοσμιοποίησης και η επιστροφή του κρατικού παρεμβατισμού
Ο De Vos υποστήριξε πως η εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπως τη γνωρίζαμε –με έμφαση στην ελευθερία του εμπορίου και των ανοιχτών αγορών– έχει λήξει. Στη θέση της αναδύεται μια εποχή γεωοικονομικού ανταγωνισμού, όπου τα κράτη χρησιμοποιούν τα εργαλεία οικονομικής πολιτικής ως μέσα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας.
Οι συναλλαγές πλέον δεν βασίζονται αποκλειστικά στο κέρδος ή στην αποδοτικότητα, αλλά σε στρατηγικές συμμαχίες και κοινές αξίες. Όπως τόνισε, «εμπόριο σήμερα σημαίνει εμπιστοσύνη – όχι μόνο εμπορικές συμφωνίες». Για τις ευρωπαϊκές αερομεταφορές, αυτό σημαίνει μεταβολές στους προορισμούς, επενδύσεις υπό όρους και αναδιοργάνωση διαδρομών με γνώμονα τη γεωπολιτική.
Η Ευρώπη ανάμεσα στον κατακερματισμό και την ανάγκη για ηγεσία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον De Vos, βρίσκεται σε μια περίπλοκη θέση: ηγεμονικά απομονωμένη, χωρίς την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ, αλλά και χωρίς τη δυνατότητα πλήρους αυτονομίας. Οι γεωπολιτικές μεταβολές απαιτούν από την Ευρώπη στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά η εφαρμογή του είναι περίπλοκη λόγω έλλειψης ενιαίας πολιτικής βούλησης και δημοσιονομικών εργαλείων.
«Η Ευρώπη προσπαθεί να γίνει κάτι ανάλογο με την Κίνα – κεντρικός σχεδιασμός, εστίαση στην αυτάρκεια – αλλά χωρίς τα μέσα και την ταχύτητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι ΗΠΑ, η Κίνα και η νέα γεωπολιτική γεωγραφία των αερομεταφορών
Ο De Vos παρουσίασε μια ανάλυση του γεωπολιτικού ρόλου των ΗΠΑ υπό την ηγεσία Τραμπ και πώς η στάση τους προσομοιάζει με την Κίνα: επιβολή δασμών, μονομερείς αποφάσεις, απομάκρυνση από τους διεθνείς θεσμούς. Αυτή η στρατηγική απομόνωσης αλλάζει τις ροές εμπορίου και επιβατών, και μετατρέπει τις αερομεταφορές σε εργαλείο ισχύος.
Στο νέο περιβάλλον, οι προτεραιότητες για τη χάραξη αεροπορικών διαδρομών δεν καθορίζονται αποκλειστικά από την αγορά, αλλά και από γεωστρατηγικές εκτιμήσεις. «Η ερώτηση δεν είναι μόνο ποιο αεροδρόμιο είναι αποτελεσματικό, αλλά ποιο είναι στρατηγικά αποδεκτό», υπογράμμισε.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και η ένταξη των αερομεταφορών
Η ΕΕ επεξεργάζεται πολυετείς στρατηγικές σε τομείς όπως η ενέργεια, η άμυνα, τα δεδομένα και η βιομηχανία. Ο De Vos τόνισε την ανάγκη ένταξης των ευρωπαϊκών αερομεταφορών σε αυτές τις πρωτοβουλίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των αεροπορικών δικτύων, η ασφάλεια των υποδομών και η τεχνολογική αυτοδυναμία.
Ειδική αναφορά έκανε στη διττή χρήση των αεροδρομίων (πολιτική και στρατιωτική), σημειώνοντας ότι η ασφάλεια των αερολιμένων και η κυβερνοασφάλεια θα αποτελέσουν βασικά κριτήρια για τις μελλοντικές δημόσιες επενδύσεις.
Προσαρμογή του τομέα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας και αβεβαιότητας
Ο De Vos κάλεσε τους επαγγελματίες του κλάδου να αντιμετωπίσουν τις γεωπολιτικές μεταβολές και τις ευρωπαϊκές αερομεταφορές ως δύο άρρηκτα συνδεδεμένες πραγματικότητες. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι μελλοντικές ευκαιρίες –ή οι περιορισμοί– για επενδύσεις στις αερομεταφορές θα εξαρτηθούν από την ικανότητα των φορέων να ευθυγραμμιστούν με τις νέες γεωστρατηγικές ανάγκες.
Οι πιθανές εξελίξεις περιλαμβάνουν:

• Νέες κρατικές επενδύσεις σε αεροδρόμια με ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια
• Επαναχάραξη των διαδρομών με βάση την πολιτική σταθερότητα και τη στρατηγική αξία
• Αυστηρότερα πρότυπα για την ψηφιακή και φυσική ασφάλεια των αεροπορικών εγκαταστάσεων
• Ενσωμάτωση των αερομεταφορών σε στρατιωτικά logistics και αμυντικά δίκτυα

Συμπεράσματα: Ο κλάδος των αερομεταφορών μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή
Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο Marc De Vos επισήμανε πως η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο, αλλά απαιτείται επιτάχυνση και πολιτική τόλμη. Οι γεωπολιτικές μεταβολές και οι ευρωπαϊκές αερομεταφορές δεν είναι θεωρητικά σενάρια αλλά ήδη παρούσες προκλήσεις.
Οι ευρωπαϊκές αερομεταφορές καλούνται να επανατοποθετηθούν σε έναν κόσμο που δεν καθορίζεται πλέον από την ελεύθερη αγορά, αλλά από την ασφάλεια, τις αξίες και τη γεωστρατηγική ισχύ. Η ικανότητα του τομέα να παραμείνει επίκαιρος θα εξαρτηθεί από τη στρατηγική του ενσωμάτωση στο νέο γεωπολιτικό χάρτη.

..
Source: traveldailynews.gr