Γιάννα Νταρίλη, ND, PhD “Inspiring Wellness”
Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως Μπλε Ζώνη, ένας όρος που επινοήθηκε από τον δημοσιογράφο και ερευνητή, Dan Buettner, από μια μελέτη που διεξήχθη από επιστημονικούς ερευνητές που μελετουσαν περιοχές όπου βρέθηκαν αιωνόβιοι άνθρωποι σε χάρτη με μπλε δείκτη. Αυτές οι περιοχές περιγράφουν τοποθεσίες σε χώρες όπου οι άνθρωποι απολαμβάνουν αξιοσημείωτη μακροζωία, γενική υγεία και ευημερία. Η μακροζωία που παρατηρείται στις ελληνικές Μπλε Ζώνες, όπως το νησί της Ικαρίας, το οποίο επιλέχθηκε ειδικά για την εν λόγω έρευνα έχει αποδοθεί σε ένα συνδυασμό παραγόντων του τρόπου ζωής, κοινωνικών συνδέσεων και διατροφικών συνηθειών, με τη μεσογειακή διατροφή να παίζει σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε γενικές γραμμές, η Ελλάδα έχει πολλές περιοχές και μέρη όπου οι άνθρωποι ζουν πάνω από 100 ετών. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσω γιατί η Ελλάδα αποτελεί Μπλε Ζώνη και πώς η μεσογειακή διατροφή συμβάλλει στην υγεία και τη μακροζωία.
Γιατί Μεσογειακή Διατροφή;
Η μεσογειακή διατροφή έχει από καιρό θεωρηθεί ως χρυσό πρότυπο για την προώθηση της υγείας και της μακροζωίας. Προερχόμενο από τα παραδοσιακά διατροφικά πρότυπα των χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, ο τροπος αυτός διατροφής μεταφέρεται από την αρχαιότητα και χαρακτηρίζεται από την έμφαση που δίνει στα φρέσκα τρόφιμα και λαχανικά και σε έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Ας δούμε γιατί η μεσογειακή διατροφή θεωρείται ανώτερη και τα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν τα οφέλη της για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητάς για μακροζωία.
Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα πλούσιο μείγμα φυτικών τροφών που περιλαμβάνει: φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηροί καρποί και σπόροι που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των καθημερινών γευμάτων, παρέχοντας μια ποικιλία από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αντιοξειδωτικά και διαιτητικές ίνες. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής είναι επίσης η εξάρτησή της από υγιή λίπη. Το ελαιόλαδο, βασικό συστατικό της μεσογειακής κουζίνας, περιέχει μονοακόρεστα λίπη που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς και στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, η συμπερίληψη λιπαρών ψαριών, όπως ο σολομός και οι σαρδέλες, παρέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, γνωστά για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους και τα πιθανά οφέλη για τη γνωστική λειτουργία.
Η μεσογειακή διατροφή προωθεί τις άπαχες πηγές πρωτεΐνης, ευνοώντας τα ψάρια και τα πουλερικά έναντι του κόκκινου κρέατος. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η επιλογή πρωτεΐνης μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και στην μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων. Η μετρίαση του κόκκινου κρέατος ευθυγραμμίζεται με τις διατροφικές συστάσεις που σχετίζονται με καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία. Η αφθονία των φρούτων και λαχανικών στη μεσογειακή διατροφή εξασφαλίζει υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών. Αυτές οι ενώσεις διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής, οι οποίες εμπλέκονται στη διαδικασία γήρανσης και σε διάφορες χρόνιες ασθένειες. Η πολύχρωμη ποικιλία προϊόντων σε αυτή τη διατροφή παρέχει μια σειρά από βιταμίνες, μέταλλα και φυτοχημικά με πιθανά οφέλη για την υγεία.
Η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού, που συνήθως απολαμβάνεται με τα γεύματα, είναι μια πολιτιστική πτυχή της μεσογειακής διατροφής. Το κόκκινο κρασί περιέχει ρεσβερατρόλη, ένα αντιοξειδωτικό που έχει μελετηθεί για τα πιθανά καρδιαγγειακά οφέλη του.
Η μεσογειακή διατροφή εκτείνεται πέρα από τις επιλογές τροφίμων. Περιλαμβάνει έναν τρόπο ζωής που εκτιμά τις κοινωνικές συνδέσεις και τη σωματική δραστηριότητα, έναν άλλο σημαντικό παράγοντα για τις Μπλε Ζώνες. Η τακτική σωματική άσκηση και οι ισχυροί δεσμοί της κοινότητας αποτελούν αναπόσπαστα συστατικά του μεσογειακού τρόπου ζωής, συμβάλλοντας στη συνολική ευεξία και ψυχική υγεία. Πολυάριθμες μελέτες υποστηρίζουν τη θετική επίδραση της μεσογειακής διατροφής στην υγεία και τη μακροζωία. Μια περιεκτική ανάλυση δεδομένων που δημοσιεύθηκε στο “British Medical Journal” το 2008 ανακάλυψε μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της τήρησης της μεσογειακής διατροφής και της μειωμένης συνολικής θνησιμότητας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου (Sofi et al., BMJ. 2008). Μια άλλη μελέτη ορόσημο που δημοσιεύθηκε στο “The New England Journal of Medicine” το 2013 έδειξε μειωμένη συχνότητα εμφάνισης σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων μεταξύ των ατόμων μετά από μεσογειακή διατροφή συμπληρωμένη με ελαιόλαδο ή ξηρούς καρπούς (Estruch et al., N Engl J Med. 2013).
Ενώ η γενετική παίζει επίσης ρόλο στη μακροζωία, οι παράγοντες του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τη έκφραση γονιδίων. Ο συνδυασμός μιας ευνοϊκής γενετικής προδιάθεσης και ενός περιβάλλοντος που προάγει την υγεία συμβάλλει στη μακροζωία που παρατηρείται σε μπλε ζώνες όπως στην Ικαρία.
Η Ελλάδα είναι βαθιά ριζωμένη και μία από τις κορυφαίες χώρες που προωθούν τη μεσογειακή διατροφή:
Η Ελλάδα ακολουθεί με συνέπεια το ίδιο διατροφικό σχήμα από την αρχαιότητα και το μοιράστηκε με τον κόσμο ανά τους αιώνες, επηρεάζοντας όλους όσοι έχουν βιώσει την κουζίνα. Επίσης, η Ελλάδα έχει μια πλούσια κληρονομιά στην καλλιέργεια συγκεκριμένων καλλιεργειών που αποτελούν βασικά στοιχεία της μεσογειακής διατροφής. Τα ελαιόδεντρα, για παράδειγμα, ευδοκιμούν στο ελληνικό κλίμα και παρέχουν θρεπτικά πυκνές ελιές και ελαιόλαδο. Ομοίως, βότανα όπως η ρίγανη, το θυμάρι και το δεντρολίβανο είναι εγγενή στην περιοχή και χρησιμοποιούνται συνήθως στην ελληνική κουζίνα, προσφέροντας μια σειρά από οφέλη για την υγεία.
Οι βασικοί πυλώνες του ελληνικού διατροφικού σχήματος και της συνολικής μεσογειακής διατροφής περιλαμβάνουν:
Φυτική εστίαση: Η παραδοσιακή ελληνική διατροφή δίνει έμφαση σε μια φυτική προσέγγιση με άφθονα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Αυτά τα τρόφιμα είναι πλούσια σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες. Αυτές οι ενώσεις βοηθούν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής, συμβάλλοντας στην καλύτερη υγεία και ενδεχομένως επιβραδύνοντας τη διαδικασία γήρανσης.
- Υγιή λίπη: Το ελαιόλαδο, βασικό συστατικό της ελληνικής κουζίνας, αποτελεί πρωταρχική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών. Αυτά τα λίπη έχουν συσχετιστεί με την καρδιαγγειακή υγεία και θεωρούνται βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής.
- Άπαχες πρωτεΐνες: Η ελληνική διατροφή περιλαμβάνει συχνά μέτριες ποσότητες ψαριών και πουλερικών, ενώ η κατανάλωση κόκκινου κρέατος είναι περιορισμένη. Αυτή η προτίμηση για πηγές άπαχης πρωτεΐνης ευθυγραμμίζεται με τα διατροφικά πρότυπα που σχετίζονται με την καλύτερη υγεία της καρδιάς.
- Κρασί: Η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γευμάτων, είναι μια πολιτιστική πτυχή της μεσογειακής διατροφής στην Ελλάδα. Το κόκκινο κρασί περιέχει ρεσβερατρόλη, ένα αντιοξειδωτικό που μπορεί να έχει καρδιαγγειακά οφέλη όταν καταναλώνεται με μέτρο.
- Θρεπτικά και μεταλλικά πυκνά προϊόντα: Η θρεπτική πυκνότητα των ελληνικών προϊόντων και βοτάνων είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού ευνοϊκών περιβαλλοντικών παραγόντων, παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών και δέσμευσης για τη διατήρηση της ακεραιότητας του εφοδιασμού τροφίμων. Το έδαφος σε πολλά μέρη της Ελλάδας είναι πλούσιο σε μέταλλα και θρεπτικά συστατικά, και ενισχύει την ποιότητα των καλλιεργειών που καλλιεργούνται, παρέχοντας απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα που συμβάλλουν στη θρεπτική πυκνότητα των προϊόντων.
- Πλούσια σε μικροθρεπτικά συστατικά &; φυτοχημικά: Η Ελλάδα έχει παράδοση αναζήτησης άγριων βρώσιμων φυτών, προσθέτοντας στην ποικιλομορφία της διατροφής. Τα άγρια χόρτα, τα βότανα και άλλα φυτά συχνά ενσωματώνονται στα γεύματα, παρέχοντας πρόσθετα μικροθρεπτικά συστατικά και φυτοχημικά.
- Λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα: Η διατροφή ελαχιστοποιεί την πρόσληψη επεξεργασμένων τροφίμων, ραφιναρισμένων σακχάρων και ανθυγιεινών λιπών, τα οποία συνδέονται με διάφορα θέματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και των χρόνιων ασθενειών. Η έμφαση στα φρέσκα, τοπικά και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα στη μεσογειακή διατροφή συμβάλλει όχι μόνο στις εξαιρετικές γεύσεις της ελληνικής κουζίνας αλλά και στις ιδιότητες της διατροφής που προάγουν την υγεία.
Ελάχιστο λευκό ψωμί και ζυμαρικά: Οι Έλληνες τρώνε γενικά λιγότερο ραφιναρισμένο λευκό αλεύρι και ζυμαρικά. Τα βασικά τρόφιμα της Ελλάδας βασίζονται περισσότερο στα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ψάρια, τα όσπρια και τα λαχανικά.
Σημαντικό να σημειωθεί. ότι οι Έλληνες συνειδητοποιούν επίσης τα βιολογικά προϊόντα, επιλέγοντας βιολογικά αντί για χημικά καλλιεργημένα και γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, προωθώντας μια τάση για πρακτικές βιολογικής γεωργίας και βιο-σούπερ μάρκετ που ξεφυτρώνουν σε όλη την Ελλάδα.
Ο τρόπος ζωής παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και τη μακροζωία:
Ο ελληνικός τρόπος ζωής περιλαμβάνει συχνά χαλαρούς ρυθμούς, με μακρά γεύματα που μοιράζονται με την οικογένεια και τους φίλους. Η έμφαση στην απόλαυση των γευμάτων και την απόλαυση της γευστικής εμπειρίας ευθυγραμμίζεται με έναν τρόπο ζωής χαμηλότερου στρες, ο οποίος μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην πέψη και τη γενική υγεία.
- Φυσική δραστηριότητα: Πολλοί κάτοικοι των Ελληνικών Μπλε Ζωνών ασκούν τακτική σωματική δραστηριότητα ως μέρος της καθημερινής τους ζωής. Οι σωματικές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, η κηπουρική και οι παραδοσιακοί χοροί συμβάλλουν στη συνολική φυσική κατάσταση και ευεξία.
- Ισχυρές κοινωνικές συνδέσεις και υποστήριξη από την κοινότητα: Οι κοινωνικές σχέσεις και οι κοινοτικοί δεσμοί είναι βαθιά ριζωμένοι στον ελληνικό πολιτισμό. Η έμφαση στην οικογένεια, τις φιλίες και την υποστήριξη της κοινότητας συμβάλλει στην αίσθηση του σκοπού, της ψυχικής ευεξίας και της ανθεκτικότητας, που συνδέονται με τη μακροζωία.
Η θέση της Ελλάδας ως Μπλε Ζώνη μπορεί να αποδοθεί σε έναν ολιστικό συνδυασμό διατροφικών επιλογών, παραγόντων τρόπου ζωής και ισχυρών κοινωνικών δεσμών. Αγκαλιάζοντας τις αρχές του μεσογειακού τρόπου ζωής, τα άτομα μπορούν να βρουν έμπνευση για την καλλιέργεια της ευημερίας και την αύξηση των πιθανοτήτων τους να ζήσουν μια μακρύτερη και υγιέστερη ζωή. Επιπλέον, η μεσογειακή διατροφή ξεχωρίζει ως ένα ανώτερο διατροφικό πρότυπο που συνδέεται με πολλά οφέλη για την υγεία. Η έμφαση που δίνει σε ολόκληρα, θρεπτικά πυκνά τρόφιμα, υγιή λίπη και έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής ευθυγραμμίζεται με επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη θετική επίδρασή του στην καρδιαγγειακή υγεία, τη γνωστική λειτουργία και τη γενική ευημερία.
Η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής μπορεί να είναι όχι μόνο μια γαστρονομική απόλαυση αλλά και ένα μονοπάτι για μια μακρύτερη, υγιέστερη ζωή. Είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι οι ατομικές ανάγκες ποικίλλουν πάντα, επομένως μια ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή συνιστάται γενικά για τη συνολική ευημερία. Ο προγραμματισμός ενός ταξιδιού μέσα στην Ελλάδα ή σε άλλες περιοχές της Μεσογείου σίγουρα θα σας εμπνεύσει για αλλαγές στον τρόπο ζωής και πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες!
Ταξίδια στην Ελλάδα – Google News – Ακολουθήστε μας
Διαβάστε επίσης:
Ικαρία: Το νησί της μακροζωίας με τις πανέμορφες παραλίες και τις ελληνικές… Σεϋχέλλες
Μακροζωία στην Ικαρία: Τα μυστικά της ζωής, της διατροφής και τα διάσημα πανηγύρια
Ικαρία: Ο τρόπος ζωής και το μυστικό της μακροζωίας
Ακολουθήστε ExploringGreece.tv στο Instagram και το Facebook
Source: exploringgreece.tv