Συγκριτική ανάλυση μισθών και συνθηκών εργασίας στον τουρισμό σε Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία για το 2025.
Στην Πορτογαλία (Ηπειρωτική χώρα, Αζόρες και Μαδέρα), ο εθνικός κατώτατος μισθός (από 1η Ιανουαρίου 2025) διαμορφώνεται στα 870 ευρώ /μήνα (με 14 καταβολές), δηλαδή 12.180 ευρώ /έτος. Στις αυτόνομες περιοχές, όπως οι Αζόρες, ανέρχεται σε 913,50 ευρώ / μήνα από το 2025, ενώ υπάρχουν προτάσεις για αύξησή του στα 957 ευρώ, σύμφωνα με συνδικαλιστικά αιτήματα. Στη Μαδέρα, ο τουριστικός τομέας αποδίδει μισθούς της τάξης των 915–927 ευρώ / μήνα, ελαφρώς υψηλότερους από τον τοπικό κατώτατο. Στις Αζόρες, οι συνήθεις καθαρές αποδοχές στον τουρισμό κυμαίνονται από 500 έως 800 € τον μήνα, ανάλογα με την εποχικότητα και τη θέση εργασίας.
Στην Ισπανία και τα Κανάρια Νησιά, ο νόμιμος κατώτατος μισθός (SMI) είναι 1.381 ευρώ μικτά/μήνα (με 12 πληρωμές) ή 1.184 ευρώ / μήνα αν υπολογιστεί σε 14 καταβολές, δηλαδή 8,87 ευρώ /ώρα. Οι συνηθισμένες αμοιβές στον τουριστικό κλάδο έχουν ως εξής: σερβιτόροι περίπου 1.060 € καθαρά (1.236 € μικτά), μάγειρες 1.147 ευρώ μικτά, σεφ 2.278 ευρώ, ξεναγοί 1.532 ευρώ και γυμναστές 1.053 ευρώ μικτά/μήνα. Στα Κανάρια, οι αποδοχές των σερβιτόρων κυμαίνονται από 793 έως 910 € μικτά, με μέσο όρο γύρω στα 950–1.033 ευρώ. Υπάρχει σημαντικό ζήτημα στέγασης: εργαζόμενοι με μισθούς κοντά στα 1.100 € δυσκολεύονται να βρουν ενοίκιο κάτω από 900 ευρώ, οδηγούμενοι σε λύσεις όπως πρόχειρα καταλύματα ή κάμπινγκ.
Γενικά, στην Πορτογαλία (συμπεριλαμβανομένων των Αζορών και της Μαδέρας), οι αποδοχές στον τουρισμό προσεγγίζουν ή ελαφρώς ξεπερνούν τον εθνικό κατώτατο. Στην Ισπανία και στα Κανάρια, αν και υπάρχει υψηλότερος θεσμικός κατώτατος, πολλές θέσεις εργασίας στον τουρισμό πληρώνονται οριακά πάνω ή ακόμη και κάτω από αυτό το όριο. Υπάρχουν παράπονα για δυσανάλογα υψηλό κόστος ζωής και ανεπαρκείς μισθούς.
Στην Ελλάδα, από 1η Απριλίου 2025, ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός διαμορφώνεται στα 880 ευρώ μικτά/μήνα ή 39,30 ευρώ /ημερομίσθιο. Στον τομέα του τουρισμού ισχύει συλλογική ρύθμιση που προσφέρει πρόσθετες αποδοχές σε σχέση με το ελάχιστο όριο.
Συγκεκριμένα, στον ξενοδοχειακό κλάδο ισχύει νέα συλλογική σύμβαση (2025–2026), η οποία προβλέπει βασικό μισθό για την κατώτερη κατηγορία στα 950 ευρώ μικτά/μήνα (με 14 πληρωμές), δηλαδή 14,5% πάνω από το εθνικό ελάχιστο. Προβλέπεται επιπλέον αύξηση +5% από 1/1/2025 και +3% από 1/1/2026. Οι περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου (όπως η Ρόδος) και η Κρήτη παράγουν περίπου το 52–53% του συνολικού τουριστικού εισοδήματος της χώρας. Στη Ρόδο, η υψηλή ζήτηση έχει οδηγήσει ακόμη και σε προσέλκυση εργαζομένων από το εξωτερικό.
Κέρκυρα
Στην Κέρκυρα και τα Ιόνια Νησιά, οι συνθήκες απασχόλησης προσεγγίζουν αυτές της Ρόδου. Οι βασικοί μισθοί ξεκινούν από περίπου 950 ευρώ μικτά, ανάλογα με τις συλλογικές συμβάσεις. Οι αμοιβές για ξενοδοχειακούς εργαζομένους κυμαίνονται από 720 έως 986 ευρώ μικτά, με επιπλέον αποδοχές λόγω εμπειρίας, επιδομάτων και υπερωριών. Η εργασία συνήθως περιλαμβάνει 10–12 ώρες ημερησίως, 6–7 ημέρες την εβδομάδα, με καθαρές απολαβές 1.000–1.500 €/μήνα, αν και η διάρκεια της απασχόλησης είναι περιορισμένη (4–6 μήνες). Εφαρμόζεται εποχική απασχόληση με επιδότηση ανεργίας στη συνέχεια.
Ρόδος
Στη Ρόδο ισχύει η Τοπική Συλλογική Σύμβαση Ξενοδοχοϋπαλλήλων (έως 31 Αυγούστου 2025), η οποία έχει κηρυχθεί δεσμευτική για όλους τους εργοδότες του νησιού. Το προσωπικό κατατάσσεται σε τέσσερις κατηγορίες με μισθούς από 913 έως 1.038 €. Οι αναπροσαρμογές είναι: +9% από 1/9/2022, +3% από 1/6/2024, +1% από 1/6/2025. Προβλέπονται επιπλέον απολαβές για προϋπηρεσία (+5 ευρώ / έτος), εποχικότητα (+11,5%), γάμο/οικογένεια (+10%), εργασία Κυριακής (+75%) και 6η ημέρα με ημερήσιο επίδομα. Παροχές στέγασης και διατροφής προσφέρονται αλλά επηρεάζουν τη συνολική μισθολογική απόδοση. Η σύμβαση καλύπτει περισσότερους από 25.000 εποχικά εργαζόμενους, ακόμη και σε μη μέλη της τοπικής ένωσης ξενοδόχων. Υπάρχει επίσης σύμβαση για οδηγούς τουριστικών λεωφορείων (Δεκέμβριος 2023) με συνολικές αυξήσεις 13% (6% + 4% + 3%).
Κρήτη
Στην Κρήτη (Ηράκλειο και λοιπά), ισχύει τοπική Κλαδική Σύμβαση 2025–2026, με αυξήσεις +5% εντός 2025 και +3% το 2026. Ο βασικός μισθός στον 1ο βαθμό είναι 1.000 € μικτά, ενώ στη 2η κατηγορία είναι 950 ευρώ. Εισάγεται επίσης Επαγγελματικό Ταμείο Ασφάλισης (ΤΕΑ) με εργοδοτική εισφορά 2%. Στη σύμβαση Ηρακλείου προβλέπονται +5% βασικοί μισθοί από 1/4/2025 και +8% για χαμηλόμισθους (Κατηγορία Δ). Παρέχεται προσαύξηση προϋπηρεσίας (6,20 ευρώ / έτος) και κοινωνικά κριτήρια για ειδικές κατηγορίες. Η σύμβαση για οδηγούς τουριστικών λεωφορείων περιλαμβάνει εξειδικευμένους όρους αμοιβών και συνθηκών.
Κοινή παρατήρηση για Κρήτη & Ρόδο: Οι αποδοχές στον τουρισμό είναι αισθητά υψηλότερες από το εθνικό ελάχιστο. Οι τοπικές συμβάσεις ενισχύουν σημαντικά τις μισθολογικές απολαβές, τα επιδόματα και περιλαμβάνουν και το θεσμικό πλαίσιο ΤΕΑ. Προσφέρουν αυξημένη προστασία τόσο σε κύριο όσο και σε βοηθητικό προσωπικό, όπως και στους οδηγούς.
Ο δρ. Δημήτρης Προκοπίου είναι εκπαιδευτής ενηλίκων, Ναυτιλιακών Σπουδών και Τουριστικών και Ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Είναι σύμβουλος τουρισμού στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Source: traveldailynews.gr
